Hoe verbeter ik de kwaliteit van mijn eicellen?

Vroeger werden vrouwen op jonge leeftijd al moeder – in de jaren tachtig zo rond hun 25e. Tegenwoordig studeren we langer door, of richten we ons eerst op onze carrière voordat we moeder worden. Daarom ligt de gemiddelde leeftijd waarop we voor het eerst moeder worden, eerder tegen de 30. Het aantal vrouwen dat het krijgen van kinderen uitstelt tot midden dertig of zelfs begin veertig neemt elk jaar toe. 

De kans om zwanger te worden, neemt af naarmate je ouder wordt. Dat is een biologisch feit en helaas kun je deze normale afname van eicellen niet voorkomen.

Maar er zijn wel dingen die je kunt doen om de kwaliteit van je eicellen te ondersteunen. In dit blog vertellen we je alles over eicelkwaliteit, over hoe je leeftijd je eicellen beïnvloedt, leggen we je uit wat je wilt weten over eicellen invriezen en wat je kunt doen om de eicellen te verbeteren.

Wat is eicelkwaliteit?

Als we het hebben over 'eicelkwaliteit', hebben we het over de genetische samenstelling van je eicellen. Met andere woorden, of de samenstelling van je ei chromosomaal is zoals het hoort.

De kans op een genetisch abnormale eicel neemt toe met de leeftijd. Op 30-jarige leeftijd is ongeveer 31% van de eicellen van een vrouw afwijkend. Op 45-jarige leeftijd neemt dat aantal toe tot 84%.

Waarom is je leeftijd belangrijk?

Wist je dat vrouwelijke baby's geboren worden met alle eicellen die ze ooit zullen hebben? Als een foetus ongeveer 5 maanden oud is, heeft ze het grootste aantal potentiële eicellen in haar hele leven – ongeveer zeven miljoen. Maar als ze geboren wordt, neemt dat aantal af tot ‘slechts’ twee miljoen. Tegen de tijd dat ze haar eerste menstruatie heeft, is dat aantal weer afgenomen tot 400.000.

De ontwikkeling van een eicel tot het stadium waarin de cel klaar is voor ovulatie en bevruchting kost veel energie. Hiervoor moet je eierstokken in een goede gezondheid zijn. Naarmate we ouder worden, zijn onze eierstokken minder goed in staat om aan de eisen van een groeiende eicel te voldoen. Daardoor is de kans groter dat eicellen bij oudere vrouwen genetische afwijkingen vertonen. 

Naarmate we ouder worden, neemt ook onze zogenaamde eierstokreserve, of ovariële reserve af. Ovariële reserve verwijst naar het totale aantal gezonde, onrijpe eicellen in de eierstokken – je voorraad. Als een vrouw een lage eierstokreserve heeft, kan dat het zwanger worden bemoeilijken. Leeftijd vermindert de eierstokreserve, maar dat geldt ook voor andere zaken zoals roken en genetische aandoeningen. 

Helaas is er geen manier om de eierstokreserve te verbeteren.

Eicelvoorraad en AMH

De eierstokreserve neemt van nature af met de leeftijd, maar bij sommige vrouwen wordt al veel eerder in hun leven een lage eierstokreserve vastgesteld. Dit betekent dat het verwachte of normale aantal eicellen bij een vrouw veel lager is dan wat verwacht zou worden voor je leeftijd. Dit kan het moeilijk maken om zwanger te worden, zelfs met het gebruik van voortplantingstechnologieën. 

Om de eierstokreserve te testen, gebruiken artsen vaak het anti-mullahormoon (of AMH) om te bepalen hoeveel eicellen je nog hebt. Dit gebeurt met een eenvoudige bloedtest. Bij gezonde vrouwen betekent een hoger AMH-gehalte dat de eierstokken een grotere voorraad eicellen hebben. Naarmate vrouwen ouder worden, neemt het aantal eicellen af, waardoor het AMH-gehalte daalt. In de menopauze zijn er geen eicellen meer en daalt het AMH-gehalte tot nul. Als een jongere vrouw een laag AMH heeft, kan de diagnose lage eierstokreserve worden gesteld. 

Het is belangrijk te weten dat een AMH-test je kan vertellen hoe groot je voorraad is, maar het kan je niets zeggen over de kwaliteit van je eicellen, of kan voorspellen of je al dan niet zwanger kunt worden. Een AMH-test kan ook worden gebruikt om te voorspellen hoe goed je zult reageren op vruchtbaarheidsmedicijnen als je IVF overweegt. 

Als je problemen hebt met zwanger worden, kan een arts je doorverwijzen voor een test, maar er zijn ook manieren om je AMH-waarden thuis te testen met een testkit van bedrijven als Odyssey Fertility of Hertility.

Deze bedrijven sturen je alles wat je nodig hebt om thuis een bloedmonster te nemen. Je stuurt het monster weer terug en binnen een paar dagen ontvang je een rapport met meer informatie over je AMH-niveaus en algemene vruchtbaarheid.

Dit kan een handige optie zijn om je lichaam te begrijpen, meer inzicht te krijgen in je toekomst of je gewoon meer informatie te geven zodat je weloverwogen keuzes kunt maken.

De kwaliteit van je eicellen verbeteren 

Je kunt het aantal eicellen dat je op een bepaald moment hebt niet verhogen, maar je kunt wel dingen doen om je bestaande eicellen zo gezond mogelijk te houden. Er zijn verschillende aanpassingen in je levensstijl die een grote invloed kunnen hebben op de kwaliteit van je eicellen.

Voeding en aanvullende supplementen 

Voeding kan een grote rol spelen bij het verbeteren van de eicelkwaliteit. Hoewel er geen uniform dieet bestaat om de eicelkwaliteit te verbeteren, tonen studies aan dat het beste dieet bestaat uit voornamelijk zeevruchten, volle granen, fruit en groenten. Studies tonen aan dat dit zogenaamde ‘vruchtbaarheidsdieet’ nuttig is voor zowel mannen als vrouwen. 

Welke voedingsstoffen zijn hierin belangrijk?

• Omega 3 (visolie): Omega 3 kan ontstekingen verminderen, een factor die bijdraagt aan een slechte eicelkwaliteit. 
• Co-enzym Q10 (CoQ10): CoQ10 is een andere om naar te kijken als je probeert de kwaliteit van je eieren te verbeteren. CoQ10 is een antioxidant die van nature door het lichaam wordt geproduceerd en wordt gebruikt voor de groei en het onderhoud van cellen. Verschillende studies tonen aan dat CoQ10 je eierstokreserve helpt beschermen en dat het de kwaliteit van je eicellen kan ondersteunen, vooral bij oudere vrouwen. 
• Zink: Zink is een andere stof die de kwaliteit van de eicellen kan helpen ondersteunen. Onderzoek toont aan dat eieren veel zink nodig hebben om zich tot rijpheid te ontwikkelen en klaar te zijn voor bevruchting. 
• Foliumzuur: Als je zwanger probeert te worden, heb je misschien gehoord over folaat of foliumzuur. Van foliumzuur is aangetoond dat het de omgeving voor een zich ontwikkelende eicel verbetert en het is gekoppeld aan een grotere kans op zwangerschap. Als je meer wilt weten over waarom foliumzuur belangrijk is, bekijk dan ons artikel Alles wat je moet weten over foliumzuur.

Vermijd alcohol en cafeïne 

Het is aangetoond dat te veel alcohol of cafeïne een grote invloed heeft op de vruchtbaarheid van vrouwen. Dus, als je je eicellen wilt verbeteren, is het een goed idee om deze dranken in te ruilen voor hun alcoholvrije en cafeïnevrije tegenhangers. Het betekent niet dat je nooit koffie moet drinken, maar let op hoeveel je drinkt en probeer de inname ervan te beperken. 

Slaap 

Slaap beïnvloedt alles, dus het is geen wonder dat de kwaliteit van de slaap van invloed kan zijn op de kwaliteit van je eieren. Terwijl je slaapt, repareert je lichaam cellen, herstelt het energie en geeft het hormonen af die nodig zijn voor de voortplanting en andere processen. Als je geen 7 tot 8 uur slaap per nacht krijgt, bekijk dan wat je kunt veranderen in je dagelijks leven, om ervoor te zorgen dat je die belangrijke nachtrust wel krijgt.

Lees ons blog Slaap en je cyclus voor meer tips voor een goede nachtrust. 

Verminder stress waar mogelijk

Letterlijk iedereen kan baat hebben bij het verminderen van stress in zijn leven, maar als je probeert de kwaliteit van je eicellen te verbeteren, is dit een belangrijk punt. We beseffen dat sommige bronnen van stress – zoals financiële, gezins- of werkstress – niet altijd zomaar kunnen worden verminderd of gestopt, maar we raden je aan manieren te vinden om stress in je leven te beheersen. 

Chronische stress kan na verloop van tijd de kwaliteit van je eicellen en je vermogen om zwanger te worden negatief beïnvloeden. Probeer mindfulnesspraktijken zoals meditatie en zorg ervoor dat je tijd voor jezelf maakt – of dat nu een wandeling in je eentje is, een boek lezen of een bad nemen. Deze kleine momenten van zelfzorg kunnen wonderen doen voor je stressniveau. 

Interessant om te lezen: Hoe stress je cyclus beïnvloedt.

Rook niet

Roken is in het algemeen slecht voor de gezondheid. Maar het is vooral slecht als je de kwaliteit van je eicellen wilt verbeteren of als je zwanger wilt worden. Waarom? Chemicaliën zoals nicotine, cyanide en koolmonoxide in sigarettenrook versnellen het verlies van je eicellen. En als een eitje eenmaal afsterft, kan het niet meer vervangen worden. Vrouwen die roken komen 1 tot 4 jaar eerder in de menopauze dan vrouwen die niet roken.

Beweeg

Lichaamsbeweging is belangrijk voor iedereen, maar het kan ook een positief effect hebben op de kwaliteit van je eicellen. We bedoelen niet per se dat je zes keer per week naar de sportschool moet of je moet inschrijven voor een marathon, maar we raden je wel aan manieren te vinden om elke dag lichamelijk actief te zijn. Als je beweegt, wordt de bloedtoevoer naar de baarmoeder en de eierstokken verhoogd, wat leidt tot een betere eicelkwaliteit en een grotere kans op een zwangerschap. 

Hoe lang duurt het om de kwaliteit van de eicellen te verbeteren?

Eieren hebben ongeveer 90 dagen nodig om zich te ontwikkelen vanaf het moment dat ze uit de ‘wachtpoel’ worden gehaald tot ze klaar zijn voor de ovulatie. Daarom wordt vaak aanbevolen dat je minstens drie tot vier maanden voordat je probeert zwanger te worden, begint met het verbeteren van de kwaliteit van je eicellen. Maak je geen zorgen als je momenteel zwanger probeert te worden en nog niets hebt gedaan. Begin nu. Zelfs een paar weken van veranderingen kunnen een impact hebben.

Is het invriezen van eicellen een goede optie? 

Het invriezen van eicellen wordt vaak gezien als een goede manier om de zogenaamde biologische klok te ‘bevriezen’. 

Bij het invriezen van eicellen worden de eierstokken met hormonen gestimuleerd om meerdere eicellen te produceren. Een arts haalt dan de eicellen uit de eierstokken en brengt ze naar een laboratorium waar ze worden ingevroren. Als ze ingevroren zijn, worden ze bewaard om later te gebruiken. Het uitnemen van eicellen is identiek aan de eerste fase van IVF. 

Voor vrouwen die hun vruchtbare jaren willen verlengen, wordt het invriezen van eicellen steeds meer gezien als een zeer aantrekkelijke optie. Soms doen vrouwen dit om medische redenen. Maar vaker wordt het gebruikt door vrouwen die geen partner hebben en de mogelijkheid willen openhouden om kinderen te krijgen als ze later in hun leven iemand ontmoeten. Een andere reden waarom vrouwen hun eicellen laten invriezen, is omdat ze andere dingen willen doen voordat ze kinderen krijgen – zoals carrière maken of verder studeren. 

Hoewel het invriezen van eicellen sommige vrouwen gerust kan stellen, is het geen garantie. De kans dat één ingevroren eicel leidt tot een baby is slechts ongeveer 2 tot 12%. Daarom raden artsen aan om zo’n twintig eicellen in te laten vriezen om de kans op succes zo groot mogelijk te maken. Sommige bedrijven dekken het invriezen van eicellen geheel of gedeeltelijk als onderdeel van hun arbeidsvoorwaardenpakket, maar de procedure, de medicijnen en de kosten voor het bewaren van de eicellen kan voor sommige mensen te kostbaar zijn om te kunnen betalen.

Hoewel het voor sommige vrouwen versterkend en geruststellend kan zijn, is eicelbevriezing een persoonlijke keuze en werkt het niet voor iedereen.

Conclusie

De beste manier om de kwaliteit van de eicellen te verbeteren is je te richten op je algehele gezondheid. Een gebalanceerd dieet eten waarbij je genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt (eventueel aan te vullen met supplementen), lichaamsbeweging en het verminderen van stress helpen allemaal om je vruchtbaarheid en de kwaliteit van je eicellen te ondersteunen. 

Heb je nog vragen over je menstruele gezondheid? Of wil je meer weten? Neem contact op via onze live chat-support of bekijk welke producten bij jou passen via onze product-finder. We helpen je met veel liefde, zodat jij je elke dag van de maand guud voelt.

PS. Onderzoeken hebben aangetoond dat vrouwen en koppels die hun menstruatiecyclus beter kennen, en hun meest vruchtbare dagen kunnen identificeren vlotter zwanger worden. Het is daarom aan te raden om je te verdiepen in je eigen cyclus.

Als je hier hulp bij kunt gebruiken, neem dan een kijkje op de website van Rebecca Verhofstede, Sensiplan-consulent en oprichtster van Vrouw & Vruchtbaarheid. Rebecca ontwikkelde een laagdrempelige online kinderwenscursus bestaande uit 7 hoofdstukken met wetenschappelijk onderbouwde informatie die je stapsgewijs kan bekijken – alleen of met je partner. Met deze cursus verhoog je je zelfkennis, kun je je eigen menstruatiecyclus duidelijk in kaart brengen en je hoogvruchtbare dagen correct vaststellen.